Haskala
Haskala is de joodse term
voor verlichting. Deze verlichting had een belangrijk gevolg: het jodendom werd
gesplitst in een orthodoxe en een liberale joodse gemeenschap. Er was een
verschil tussen de letter van de wet, en de geest van de wet vonden zij.
·
Het orthodoxe
jodendom:
§ conservatief, behoudend
§ de leer moet letterlijk genomen worden.
§ Halacha (Joodse leefregels) liggen voor altijd
vast
§ Joods wanneer geboren uit Joodse moeder
·
Het liberale
jodendom:
§ vrijheid
§ aanpassingen in de Halacha en Joodse leer
§ minder streng in de leer
§ Joods bij joodse moeder of vader.
Vijf belangrijke
verschillen:
1.
De toelichting en aanvulling op de voorschriften in de mondelinge Thora
2.
De vraag wie jood is
3.
De plaats en gelijkberechtiging van vrouwen en meisjes (ten opzichte van
mannen en jongens)
4.
Meisjes en jongens wel of niet samen tijdens de les op school
5.
De bereidheid de maatschappelijke en juridische scheiding van kerk en staat
te accepteren.
Reformjodendom:
Zien de thora niet als
bindend, niet als letterlijk na te volgen wet. Alleen als boek met verhalen
geschreven door verschillende mensen. Meest verlichte stroming in de haskala.